آزمایش زمان سم مار راسل رقیق‌شده (آزمایش DRVVT) یکی از ابزارهای کلیدی در تشخیص ضد انعقاد لوپوسی (Lupus Anticoagulant – LA) و سندرم آنتی‌فسفولیپید (APS) است. این آزمایش برای شناسایی آنتی‌بادی‌هایی که خطر ترومبوز را افزایش می‌دهند، استفاده می‌شود و نقش مهمی در تشخیص بیماری‌های ترومبوتیک دارد.
فهرست مطالب
آزمایش DRVVT چیست؟
آزمایش DRVVT (Dilute Russell’s Viper Venom Time) روشی تخصصی برای تشخیص ضد انعقاد لوپوسی است. برخلاف نامش، این آنتی‌بادی‌ها خطر لخته شدن خون را افزایش می‌دهند، نه خونریزی. این آزمایش شامل دو مرحله است:
- dRVV Screen: با غلظت پایین فسفولیپید، زمان لخته شدن را در حضور LA افزایش می‌دهد.
- dRVV Confirm: با غلظت بالای فسفولیپید، اثر LA را خنثی کرده و زمان لخته شدن را کاهش می‌دهد.
فلوچارت اصول آزمایش DRVVT
نکات کلیدی در انجام آزمایش DRVVT
برای اطمینان از دقت نتایج، رعایت موارد زیر ضروری است:
- جمع‌آوری نمونه: استفاده از پلاسمای سیتراته (سدیم سیترات 3.2%) با کمتر از 10,000 پلاکت در میکرولیتر و بدون آلودگی هپارین.
- معرف‌ها: استفاده از کیت‌های تجاری DRVVT با غلظت ثابت سم و فسفولیپید.
- کنترل‌ها: آزمایش کنترل‌های مثبت و منفی همراه با نمونه بیمار.
- نگهداری نمونه: انجام آزمایش بلافاصله یا نگهداری پلاسما در دمای -70 درجه سانتی‌گراد.
- اتوماسیون: استفاده از کواگولومترهای اتوماتیک برای کاهش خطای انسانی.
کیت DRVVT
کیت DRVVT Confirm هموستیکا
کیت DRVVT Screen
کیت DRVVT Screen هموستیکا
روش انجام آزمایش DRVVT
این آزمایش به‌صورت دستی یا با دستگاه‌های انعقادی اتوماتیک/نیمه‌اتوماتیک انجام می‌شود. پلاسمای بیمار رقیق‌نشده آزمایش می‌شود.
تعیین محدوده مرجع
هر آزمایشگاه باید محدوده نرمال خود را با آزمایش حداقل 40 نمونه پلاسمای طبیعی تعیین کند.
محاسبه نتایج
نتایج به‌صورت نسبت (Ratio) گزارش می‌شوند:
- Screen Ratio: زمان DRVVT Screen بیمار تقسیم بر میانگین زمان پلاسماهای نرمال.
- Confirm Ratio: زمان DRVVT Confirm بیمار تقسیم بر میانگین زمان پلاسماهای نرمال.
- Normalized Ratio= Screen Ratio / Confirm Ratio
رنج نرمال و تفسیر نتایج
رنج نرمال DRVVT به کیت و دستگاه بستگی دارد، اما معمولاً:
- DRVVT Screen: 32-42 ثانیه
- DRVVT Confirm: کمتر از Screen
- Screen Ratio: کمتر از 1.2 (نرمال)، بیشتر از 1.2 (نیاز به بررسی).
در صورت مثبت بودن، پلاسمای بیمار با پلاسمای سالم (نسبت 1:1) مخلوط می‌شود. اگر زمان طولانی بماند، LA محتمل است؛ اگر اصلاح شود، کمبود فاکتور مطرح است.
چالش‌ها و مشکلات
آزمایش DRVVT پیچیدگی‌هایی دارد:
- تداخل دارویی: داروهای ضد انعقاد (DOAC، وارفارین، هپارین) می‌توانند نتایج را مخدوش کنند.
- متغیرهای پیش‌تحلیلی: همولیز، لیپمی یا نگهداری نامناسب نمونه.
- اختصاصیت پایین: ممکن است مهارکننده‌های دیگر نتیجه را مثبت نشان دهند.
- تغییرپذیری مرجع: تفاوت در معرف‌ها و دستگاه‌ها بین آزمایشگاه‌ها.
اهمیت بالینی
آزمایش DRVVT در تشخیص سندرم آنتی‌فسفولیپید (APS) که با ترومبوز مکرر، سقط جنین و ترومبوسیتوپنی مرتبط است، حیاتی است. نتیجه مثبت در دو نوبت با فاصله 12 هفته، همراه با معیارهای بالینی، APS را تأیید می‌کند.
سؤالات متداول درباره آزمایش DRVVT
1. آزمایش DRVVT چیست و چرا درخواست شده؟
این آزمایش برای تشخیص ضد انعقاد لوپوسی استفاده می‌شود که ممکن است باعث ترومبوز یا سقط مکرر شود.
2. آیا آزمایش دردناک است؟
خیر، فقط شامل خون‌گیری ساده با درد کم است.
3. نتیجه مثبت یعنی بیماری خطرناک دارم؟
نتیجه مثبت نیاز به بررسی بیشتر و تکرار آزمایش دارد. تشخیص قطعی با علائم بالینی انجام می‌شود.
4. ضد انعقاد لوپوسی باعث خونریزی می‌شود؟
خیر، این آنتی‌بادی خطر ترومبوز را افزایش می‌دهد.
5. آیا قابل درمان است؟
بله، با داروهای ضد لخته مثل آسپرین یا وارفارین می‌توان آن را مدیریت کرد.
6. نیاز به تکرار آزمایش است؟
بله، برای تشخیص APS، آزمایش باید دوبار با فاصله 12 هفته انجام شود.
7. تأثیر بر بارداری چیست؟
در صورت مثبت بودن، ممکن است نیاز به درمان خاص در بارداری باشد.
8. باید ناشتا باشم؟
خیر، اما اطلاع پزشک درباره داروها ضروری است.
9. داروها روی نتیجه اثر دارند؟
بله، داروهای رقیق‌کننده خون می‌توانند نتیجه را تغییر دهند.
10. در صورت مثبت بودن چه کنم؟
پزشک آزمایش‌های تکمیلی و درمان مناسب را پیشنهاد می‌دهد.
نتیجه‌گیری
آزمایش DRVVT ابزاری حیاتی برای تشخیص ضد انعقاد لوپوسی و سندرم آنتی‌فسفولیپید است. با رعایت پروتکل‌ها و تفسیر دقیق نتایج، آزمایشگاه‌ها می‌توانند اطلاعات معتبری به پزشکان ارائه دهند. برای اطلاعات بیشتر و دسترسی به کیت‌های باکیفیت، به Heamostica.com مراجعه کنید. همچنین جهت مطالعه ی بیشتر به لینک زیر مراجعه کنید:
https://www.mayocliniclabs.com/test-catalog/overview/602177