تست میکس PT و PTT، ابزاری مهم برای تشخیص علت افزایش زمان لخته شدن خون است. این تست با ترکیب پلاسمای بیمار با پلاسمای نرمال و تکرار آزمایش، مشخص می‌کند که آیا افزایش زمان PT و PTT به دلیل کمبود فاکتورهای انعقادیاست یا وجود مهارکننده‌ها (مانند ضدانعقاد لوپوسی یا آنتی‌بادی علیه فاکتورها). نرمال شدن زمان لخته پس از میکس، نشان‌دهنده کمبود فاکتور است، در حالی که عدم نرمال شدن، وجود مهارکننده را مطرح می‌کند. این روش به پزشکان در تعیین مسیر تشخیصی و درمانی صحیح کمک می‌کند.
تست های زمان پروترومبین (PT) و زمان ترومبوپلاستین نسبی (PTT)، که با استفاده از کیت PT (کیت پی تی) و کیت PTT (کیت پی تی تی) انجام می‌شوند، دو تست کلیدی در ارزیابی سیستم انعقادی هستند که به ترتیب مسیرهای خارجی/مشترک و داخلی/مشترک انعقاد را بررسی می‌کنند. افزایش این تست‌ها می‌تواند نشان‌دهنده اختلالات مختلفی از جمله کمبود فاکتورهای انعقادی، حضور مهارکننده‌ها یا بیماری‌های مرتبط با هموستاز باشد. در چنین مواردی، انجام آزمایش میکس PT و PTT یا آزمایش‌های مخلوط (Mixing Studies) به عنوان یک ابزار تشخیصی حیاتی مطرح می‌شود.
🔹 انواع مهارکننده‌های انعقادی
- مهارکننده‌های فاکتورهای انعقادی (مانند آنتی‌بادی علیه فاکتور VIII یا IX)
- ضد انعقاد لوپوسی (آنتی‌بادی ضد فسفولیپید)
کیت PT هموستیکا
🔹 روش انجام آزمایش میکس
برای انجام آزمایش میکس PT و PTT، میزان مساوی از پلاسمای بیمار و پلاسمای نرمال (NPP) مخلوط می‌شوند و تست‌های PT و PTT در دو زمان انجام می‌شوند:
- زمان صفر (بلافاصله پس از مخلوط کردن)
- زمان ۱۲۰ دقیقه پس از انکوباسیون در ۳۷ درجه سانتی‌گراد
🔹 تفسیر نتایج
- ✅ اگر در هر دو زمان، PT و PTT نرمال یا حداکثر ۵ ثانیه بیشتر از کنترل باشند: تصحیح‌شده محسوب می‌شود.
- ❌ اگر در هر دو زمان، بیش از ۶ ثانیه بیشتر باشند: عدم تصحیح محسوب می‌شود.
در موارد مشکوک به مهارکننده قوی‌تر می‌توان نسبت ۱:۴ (۴ حجم پلاسمای بیمار با ۱ حجم NPP) استفاده کرد.
🔹 تعیین علت افزایش PT و PTT
| میکس ۱۲۰ دقیقه | میکس فوری | تشخیص احتمالی |
|---|---|---|
| تصحیح | تصحیح | کمبود فاکتور |
| عدم تصحیح | عدم تصحیح | ضد انعقاد لوپوسی |
| عدم تصحیح | تصحیح | آنتی‌بادی علیه فاکتور |
🔹 اقدامات بعدی
در صورت شک به کمبود فاکتورها، باید Factor Assay انجام شود. همچنین اگر مهارکننده مشکوک باشد، تست‌هایی مانند dRVVT توصیه می‌شود.